ในภาวะราคาน้ำมันผันผวน ภาครัฐจะพิจารณา “ค่าการตลาดเฉลี่ยถ่วงน้ำหนักของทุกผลิตภัณฑ์น้ำมันในภาพรวม” (ไม่ใช่ค่าการตลาดรายผลิตภัณฑ์) ซึ่งหากสูงหรือต่ำกว่ากรอบที่คณะกรรมการบริหารนโยบายพลังงาน (กบง.) กำหนด ภาครัฐอาจใช้กลไก กองทุนน้ำมันเชื้อเพลิง มาช่วยบริหารจัดการราคา โดยในช่วงราคาน้ำมันขึ้น จะนำเงินจากกองทุนฯ มาพยุงราคาขายปลีกในประเทศ เพื่อมิให้ราคาเพิ่มสูงจนเกิดผลกระทบต่อประชาชน ตลอดจนต้นทุนการผลิตสินค้าและบริการมากเกินไป และเมื่อราคาน้ำมันเข้าสู่ช่วงขาลง ก็จะเก็บเงินเข้ากองทุนฯ เพื่อเตรียมไว้ใช้สำหรับชดเชยราคาในช่วงขาขึ้นครั้งต่อไป

ในช่วงวิกฤติราคาน้ำมัน ภาครัฐโดยกระทรวงการคลังจะพิจารณาปรับลดอัตราภาษีสรรพสามิตน้ำมัน เพื่อบรรเทาความเดือดร้อนของประชาชนและผู้ประกอบการเอกชน และเมื่อสถานการณ์วิกฤติคลี่คลาย ก็จะกลับมาจัดเก็บภาษีตามอัตราปกติ เพื่อมิให้เกิดผลกระทบต่อรายได้แผ่นดินในการบริหารประเทศในระยะยาว

ในช่วงที่ราคาเชื้อเพลิงชีวภาพอยู่ในระดับสูงจนส่งผลกระทบต่อราคาขายปลีกน้ำมันอย่างมาก กบง. จะพิจารณาปรับลดสัดส่วนการผสมเชื้อเพลิงชีวภาพเพื่อมิให้ราคาขายปลีกน้ำมันสูงจนเกินไป และจะกลับมาใช้สัดส่วนการผสมปกติเมื่อสถานการณ์วิกฤติคลี่คลายลง